Handelaar
Background image
Commerçant
Commerçant
Commerçant

Hoe kan ik mij ervan verzekeren dat mijn algemene voorwaarden aan de klant tegenstelbaar zijn ?

Hoe mijn algemene voorwaarden tegenstelbaar maken aan de klant ?

Opdat u uw algemene voorwaarden zou kunnen inroepen ten aanzien van uw klant, is het vereist dat deze de effectieve mogelijkheid heeft gekregen er kennis van te nemen en ze te aanvaarden voor het sluiten van de overeenkomst. Indien dit niet het geval is, zullen uw voorwaarden hem niet tegenstelbaar zijn hetgeen inhoudt dat de overeenkomst geldig zal blijven, doch dat deze zal worden beheerst door de wet en de gebruiken, zonder rekening te houden met uw specifieke algemene voorwaarden.

Het gaat echter slechts om het verschaffen van de mogelijkheid aan de klant er kennis van te nemen. Het is niet nodig dat de klant de algemene voorwaarden effectief heeft gelezen opdat deze hem tegenstelbaar zouden zijn (het zou immers voor de klant te gemakkelijk zijn om te beweren: "De algemene voorwaarden zijn mij niet tegenstelbaar want ik heb de overeenkomst niet gelezen"). Het staat hem vrij te beslissen, op zijn risico, er geen kennis van te nemen: ze zullen hem tegenstelbaar zijn vanaf het ogenblik waarop u op uw site alles in het werk heeft gesteld opdat hij er op elk ogenblik gemakkelijk toegang toe kan krijgen.

In concreto wordt het sterk aanbevolen om op alle pagina's van uw site een hyperlink te plaatsen die verwijst naar een pagina die al uw algemene voorwaarden bevat. Het is belangrijk deze link op elke pagina van de site te voorzien en niet enkel op de homepage. Het is immers mogelijk dat de klant toegang krijgt tot uw site zonder via de homepage te passeren. Daartoe volstaat het dat hij in een zoekmotor of in elke andere site op een 'diepe' link klikt die hem rechtstreeks te midden van uw site brengt. Indien de algemene voorwaarden in die hypothese slechts toegankelijk zouden zijn vanaf uw homepage, zou een rechter kunnen oordelen dat de internetgebruiker niet over de effectieve mogelijkheid heeft beschikt om kennis te nemen van uw algemene voorwaarden en dat deze hem bijgevolg niet tegenstelbaar zijn.

Bovendien zou deze hyperlink op bijzonder zichtbare wijze afgebeeld moeten zijn in de loop van het proces van de online bestelling, in het bijzonder juist voor de bevestiging van de bestelling. Voor meer zekerheid kan u tevens de automatische afbeelding voorzien van een pagina die de voorwaarden bevat (bijv. in een pop-up venster) of, beter nog, beslissen dat de bestelling niet kan worden vervolgd zolang de klant de voorwaarden niet tot het einde heeft doorlopen en onderaan deze pagina heeft geklikt op een knop, genaamd "Ik aanvaard". Dankzij dit verplicht overlopen van de algemene voorwaarden zal u de garantie hebben dat de klant in elk geval de mogelijkheid heeft gehad er kennis van te nemen.

Noteer dat de algemene voorwaarden op zulke wijze op de site dienen te zijn weergegeven dat de klant deze kan bewaren en ze kopiëren. Praktisch gezien betekent dit dat de klant over de mogelijkheid dient te beschikken om ze af te drukken of ze te bewaren op de harde schijf van zijn computer opdat hij er op elk moment naar kan verwijzen (meer specifiek wat uw informatieplicht betreft). U dient er dus voor te zorgen de pagina van de algemene voorwaarden op zulke wijze te configureren dat deze volledig en juist kan worden afgedrukt (men stelt immers soms vast dat, ingevolge een slechte configuratie, bij het afdrukken van een webpagina slechts een deel van de pagina wordt afgedrukt, zelfs enkel de omkadering zonder de inhoud) of opgeslagen (bijv. door het downloaden van de algemene voorwaarden in het formaat html, doc of pdf aan te bieden). Het is wenselijk aan uw klant uit te leggen dat hij er alle belang bij heeft uw algemene voorwaarden af te drukken of op te slagen.

Betreffende de presentatie van de algemene voorwaarden laat de multimedia tevens toe de aandacht van de bezoeker te vestigen op de inhoud ervan en bepaalde zeer belangrijke clausules in het licht te stellen (geen herroepingsrecht, exoneratie van aansprakelijkheid,…) door te spelen met kleuren, afmetingen, karakters, omkaderingen, animaties, speciale vensters die op het scherm verschijnen. Indien u echter één of andere clausule benadrukt, zorg dan steeds voor de toegang tot alle algemene voorwaarden. Zoniet zullen enkel de in het oog springende clausules tegenstelbaar zijn.

Het juridisch jargon is soms moeilijk te vatten voor de klant. Teneinde een goed begrip van de rechten en verplichtingen van partijen te verzekeren, staat het u vrij om uw algemene voorwaarden te voorzien van uitleg die is opgesteld in bewoordingen die verstaanbaar zijn voor de leek. Doch opgelet ! De moeilijkheid bestaat erin om in de courante taal de nuanceringen van de juridische tekst terug te vinden. Er bestaat een risico op tegenstrijdigheid tussen de algemene voorwaarden "in juridische taal" en de versie voor leken. In geval van betwisting zou de rechter geneigd kunnen zijn om de voorkeur te geven aan deze laatste.

Er dient nog een woord te worden gezegd omtrent de taal waarin de algemene voorwaarden worden aangeboden. Indien uw site toegankelijk is in meerdere talen, wordt het aanbevolen om tevens de algemene voorwaarden te vertalen. Het zou immers misplaatst zijn om slechts de catalogus van goederen of diensten te vertalen en de klant onwetende te laten omtrent de taal van de algemene voorwaarden.

Tenslotte, teneinde het vertrouwen van de klant te wekken en hem een kwaliteitsvolle dienst te verlenen, heeft u misschien besloten om aan te sluiten bij een gedragscode. In zulke hypothese heeft u de verplichting uw klant hieromtrent in te lichten en hem mee te delen hoe de code op electronische wijze kan worden geraadpleegd. In de praktijk zal aan deze vereiste worden voldaan door de afbeelding van een hyperlink op de site die verwijst naar een webpagina die de gedragscode bevat. Bovendien zou deze uitdrukkelijke verwijzing naar de regels van de gedragscode tot gevolg kunnen hebben dat ze worden geïntegreerd in de algemene voorwaarden van de overeenkomst en uw klant zou ze dus tegen u kunnen inroepen indien u er zich niet naar gedraagt.

Vergeet niet dat u in staat dient te zijn te bewijzen dat de consument kennis heeft gekregen van de algemene voorwaarden en ze heeft aanvaard alvorens de overeenkomst te sluiten. Het is aanbevolen periodiek copiën te maken van de site en er een zekere datum aan te geven (via vaststelling door de gerechtsdeurwaarder of op andere wijze) teneinde tegenover de rechter te kunnen aantonen dat de klant, die het zou betwisten, geen overeenkomst heeft kunnen sluiten zonder de algemene voorwaarden te hebben aanvaard.

Wat is een onrechtmatig beding ?

Boek VI van het Wetboek van economisch recht verbiedt het invoegen van onrechtmatige bedingen in de overeenkomsten die worden gesloten tussen professionals en consumenten. Indien een contractueel beding als onrechtmatig wordt beschouwd, zal dit nietig zijn. De overeenkomst zal op zich geldig blijven indien deze verder kan blijven bestaan zonder dit beding.

Een onrechtmatig beding is een contractueel beding of voorwaarde die, alleen of in samenhang met één of meerdere andere bedingen of voorwaarden, een kennelijk onevenwicht schept in het nadeel van het consument. De rechter zal het onrechtmatig karakter van een contractueel beding beoordelen door rekening te houden met de aard van de goederen of diensten die het voorwerp uitmaken van de overeenkomst en door te verwijzen, op het ogenblik van het sluiten van de overeenkomst, naar alle omstandigheden die met het sluiten ervan gepaard gaan evenals met alle andere bedingen van de overeenkomst. Noteer nog dat uw contractuele bedingen op duidelijke en verstaanbare wijze dienen te zijn opgesteld. In geval van twijfel omtrent de betekenis van een clausule zal de rechter immers de voor de consument meest voordelige interpretatie weerhouden.

Bovendien worden bepaalde bedingen automatisch door de wet als onrechtmatig beschouwd en zijn ze dus verboden, zonder dat aan de rechter enige appreciatiebevoegdheid wordt toegekend. Aldus zal de rechter in het bijzonder volgende bedingen nietig moeten verklaren:

  • "De onderneming behoudt zich het recht voor op elk ogenblik de prijs van het te leveren goed of de te verlenen dienst te wijzigen": de wet zegt dat de onderneming de prijs niet kan laten schommelen op basis van elementen die enkel van zijn wil afhangen.

Bovendien voorziet de wet nuanceverschillen tussen de overeenkomsten van bepaalde duur en onbepaalde duur. Als het om een overeenkomst van onbepaalde duur gaat, vereist de wet dat de clause als onrechtmatige wordt beschouwd, als de consument het recht niet heeft gehad om de overeenkomst zonder kosten of schadevergoeding te beëindigen en hem daartoe geen redelijke termijn werd gelaten. Als het daarentegen om een overeenkomst van bepaalde duur, zal de bepaling onrechtmatig geacht worden, zelfs indien de consument de mogelijkheid had om de overeenkomst te beëindigen.

  • "De onderneming behoudt zich het recht voor de leveringstermijn van het goed of de uitvoeringstermijn van de dienst te wijzigen": de onderneming kan niet eenzijdig een essentieel element van de overeenkomst wijzigen.
  • "De onderneming behoudt zich het recht voor de kenmerken van het te leveren goed of van de te verrichten dienst te wijzigen": dit beding is onrechtmatig indien deze kenmerken een wezenlijk karakter vertonen voor de consument of voor het gebruik waartoe hij het goed of de dienst bestemt, althans voor zover dit gebruik aan de onderneming was meegedeeld en door haar aanvaard of voor zover, bij gebrek aan een dergelijke specificatie, dit gebruik redelijkerwijze was te voorzien.
  • "De bestelling aangegaan bij de onderneming verbindt de consument onmiddellijk en definitief. Alle bestellingen vinden plaats onder voorbehoud van aanvaarding van de onderneming": de wet zegt dat de onderneming bij het tekenen van de overeenkomst geen onmiddellijke en definitieve verbintenis van de consument kan voorzien terwijl hij zelf de overeenkomst aangaat onder een voorwaarde waarvan het realiseren ervan enkel afhangt van zijn wil.
  • "De onderneming behoudt zich het recht voor te bepalen of het geleverde goed of de verrichte dienst overeenstemt met de overeenkomst": de onderneming kan niet de enige rechter zijn van de goede uitvoering van zijn eigen verplichtingen.
  • "De consument erkent uitdrukkelijk dat elke mededeling die door de onderneming wordt gedaan via e-mail dezelfde waarde heeft als een geschrift. Elke boodschap die door middel van het e-mail adres van de consument of alias deze wordt verzonden, wordt geacht uit te gaan van de consument die er zich toe verbindt alle gevolgen ervan te dragen": de wet zegt dat de onderneming de bewijsmiddelen die de consument kan aanwenden niet mag beperken.
  • "In geval van geschil verzaakt de consument aan elk verhaal tegen de onderneming": de wet zegt dat de onderneming de consument niet kan doen verzaken aan elk middel van verhaal tegen haar.
  • "De consument wordt geacht aan te sluiten bij deze algemene voorwaarden door het feit van het aangaan van een bestelling op de site van de onderneming": deze clausule is onrechtmatig indien de consument niet over de effectieve mogelijkheid heeft beschikt kennis te nemen van de algemene voorwaarden voor het aangaan van de bestelling.